Wielu pracowników w trakcie zatrudnienia spotyka się z propozycją zmiany warunków umowy o pracę. Może to dotyczyć wynagrodzenia, miejsca pracy, wymiaru czasu pracy czy rodzaju wykonywanych obowiązków. Pracodawca ma prawo zaproponować takie zmiany, ale nie zawsze oznacza to, że pracownik musi się na nie zgodzić. Co się dzieje, gdy pracownik odmawia? Jakie są skutki takiej decyzji? Oto, co warto wiedzieć.
Zmiana warunków umowy – tryb porozumienia i wypowiedzenia zmieniającego
Zmiany warunków umowy o pracę mogą zostać wprowadzone na dwa sposoby:
- Na mocy porozumienia stron – pracownik i pracodawca uzgadniają nowe warunki, podpisując aneks do umowy
- Poprzez wypowiedzenie zmieniające – jednostronna propozycja pracodawcy, zawarta w wypowiedzeniu dotychczasowych warunków pracy i płacy
W przypadku porozumienia, pracownik musi wyrazić zgodę. Jeśli nie zgodzi się na zmiany – pozostają dotychczasowe warunki. Inaczej wygląda sytuacja przy wypowiedzeniu zmieniającym.
Odmowa przyjęcia wypowiedzenia zmieniającego
Wypowiedzenie zmieniające to forma wypowiedzenia warunków pracy i/lub płacy, które zawiera propozycję nowych ustaleń. Pracownik ma możliwość:
- Przyjąć nowe warunki – wtedy po upływie okresu wypowiedzenia obowiązują zmodyfikowane ustalenia
- Odmówić przyjęcia – co skutkuje rozwiązaniem umowy o pracę z upływem okresu wypowiedzenia
Odmowa może być wyrażona na piśmie lub poprzez milczenie. Jeśli pracownik nie złoży oświadczenia o przyjęciu nowych warunków w ciągu połowy okresu wypowiedzenia, przyjmuje się, że je odrzuca.
Skutki odmowy przyjęcia nowych warunków
Odmowa zaakceptowania wypowiedzenia zmieniającego niesie za sobą istotne konsekwencje:
- Rozwiązanie umowy o pracę – z upływem okresu wypowiedzenia, jak przy zwykłym wypowiedzeniu
- Możliwość ubiegania się o zasiłek dla bezrobotnych – jeśli nie doszło do rozwiązania z winy pracownika
- Potencjalna ochrona przed wypowiedzeniem – np. dla kobiet w ciąży, pracowników w okresie przedemerytalnym, członków związków zawodowych
Warto pamiętać, że odmowa przyjęcia nowych warunków nie jest podstawą do uznania pracownika za winnego rozwiązania umowy – chyba że towarzyszy temu naruszenie obowiązków pracowniczych.
Kiedy warto odmówić zmiany warunków?
Decyzja o odmowie nie powinna być pochopna. Warto ją rozważyć, gdy:
- Nowe warunki są znacznie mniej korzystne – np. obniżenie wynagrodzenia bez uzasadnienia
- Zmiana miejsca pracy wiąże się z dużymi trudnościami – np. długim dojazdem
- Proponowane zmiany są niezgodne z ustaleniami ustnymi lub wcześniejszymi deklaracjami pracodawcy
Odmowa może również skłonić pracodawcę do renegocjacji warunków, zwłaszcza jeśli nie chce stracić wartościowego pracownika.
O czym pamiętać przed podjęciem decyzji?
Przed wyrażeniem zgody lub odmowy warto:
- Dokładnie przeczytać pismo pracodawcy – szczególnie jego uzasadnienie
- Zasięgnąć porady prawnika lub inspekcji pracy – by zrozumieć konsekwencje
- Zachować pisemne potwierdzenie swojej decyzji – dla celów dowodowych
Warto również pamiętać, że nie zawsze zmiana warunków musi być negatywna – czasem wiąże się z rozwojem zawodowym, awansem lub dostosowaniem do realiów rynkowych.
