Powrót do pracy po dłuższej nieobecności spowodowanej chorobą wiąże się z obowiązkiem przeprowadzenia badań kontrolnych. Obowiązek ten wynika wprost z przepisów prawa pracy i dotyczy zarówno pracowników zatrudnionych na umowie o pracę, jak i pracodawców, którzy muszą zadbać o dopuszczenie pracownika do pracy w odpowiednim stanie zdrowia.
Kiedy badania kontrolne są obowiązkowe?
Zgodnie z art. 229 § 2 Kodeksu pracy, pracownik, który był niezdolny do pracy przez więcej niż 30 dni z powodu choroby, musi przejść obowiązkowe badania kontrolne przed powrotem do wykonywania obowiązków służbowych.
- Okres powyżej 30 dni – jeśli niezdolność do pracy trwała dłużej niż 30 dni kalendarzowych, badania są wymagane bezwzględnie
- Krótsze nieobecności – jeśli pracownik był nieobecny z powodu choroby krócej niż 31 dni, badania kontrolne nie są wymagane
Badania te mają na celu ocenę zdolności do wykonywania pracy na danym stanowisku, z uwzględnieniem ewentualnych ograniczeń zdrowotnych, które mogły powstać w trakcie choroby.
Jakie badania obejmuje kontrola?
Badania kontrolne wykonuje się u lekarza medycyny pracy na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę. Zazwyczaj obejmują one:
- Wywiad lekarski – dotyczący stanu zdrowia i przebiegu leczenia
- Podstawowe badania – np. pomiar ciśnienia, badanie ogólne
- Specjalistyczne badania – jeśli wynikają z charakteru pracy lub wskazań lekarza
W zależności od charakteru stanowiska i rodzaju wcześniejszych przeciwwskazań, lekarz może skierować pracownika na dodatkowe konsultacje, np. neurologiczne, ortopedyczne lub okulistyczne.
Badania kontrolne – obowiązki pracodawcy i pracownika
Zarówno pracodawca, jak i pracownik mają konkretne obowiązki związane z badaniami kontrolnymi:
- Pracodawca – musi wystawić skierowanie na badania i nie może dopuścić pracownika do pracy bez ważnego orzeczenia lekarskiego
- Pracownik – zobowiązany jest do stawienia się na badania i dostarczenia orzeczenia dopuszczającego do pracy
Niedopełnienie tych obowiązków może skutkować odpowiedzialnością pracodawcy z tytułu naruszenia przepisów BHP, a pracownik może nie zostać dopuszczony do wykonywania obowiązków służbowych aż do momentu przedłożenia odpowiednich dokumentów.
Gdzie wykonać badania kontrolne?
Badania powinny być wykonane w placówce medycyny pracy, z którą pracodawca ma podpisaną umowę. W wyjątkowych sytuacjach, np. braku możliwości przeprowadzenia badań w danej jednostce, można skierować pracownika do innej placówki, ale zawsze na podstawie skierowania od pracodawcy.
Czy badania kontrolne są płatne?
Koszt badań kontrolnych pokrywa pracodawca. Pracownik nie ponosi z tego tytułu żadnych opłat i ma prawo wykonać badania w godzinach pracy, za które zachowuje wynagrodzenie.
Badania kontrolne po chorobie to nie tylko wymóg formalny, ale przede wszystkim element dbałości o zdrowie i bezpieczeństwo w miejscu pracy. Każdy pracownik, który był niezdolny do pracy przez ponad 30 dni, musi zostać przebadany przez lekarza medycyny pracy. Tylko pozytywna opinia lekarska daje podstawę do jego ponownego dopuszczenia do pracy. Warto pamiętać, że zarówno niedopełnienie tego obowiązku przez pracodawcę, jak i przez pracownika może rodzić poważne konsekwencje prawne i organizacyjne.
