Urlop wypoczynkowy ma służyć regeneracji i wypoczynkowi pracownika. Niestety, zdarzają się sytuacje, gdy w jego trakcie pracownik zachoruje. W takim przypadku pojawia się wiele pytań: Czy urlop zostaje przerwany? Czy zwolnienie lekarskie przerywa urlop automatycznie? Jakie obowiązki ma pracownik, a jakie pracodawca? Odpowiedź na te pytania wynika z przepisów prawa pracy, ale także z przyjętej praktyki w firmach.
Co mówią przepisy Kodeksu pracy?
Polski Kodeks pracy chroni prawa pracowników w sytuacji, gdy ich stan zdrowia uniemożliwia korzystanie z zaplanowanego urlopu. Art. 165 Kodeksu pracy stanowi, że okresów niezdolności do pracy wskutek choroby, przypadających w czasie urlopu wypoczynkowego, nie wlicza się do tego urlopu.
Innymi słowy – jeśli w czasie urlopu zachorujesz i masz to potwierdzone zaświadczeniem lekarskim (e-ZLA), to te dni nie są traktowane jako urlop, lecz jako niezdolność do pracy. Oznacza to, że przysługujący urlop wypoczynkowy ulega przerwaniu i niewykorzystana jego część powinna być udzielona w innym terminie.
Jakie warunki muszą zostać spełnione?
Aby urlop został przerwany przez zwolnienie lekarskie, muszą zostać spełnione określone warunki:
- Zwolnienie lekarskie musi być wystawione na okres obejmujący dni zaplanowanego urlopu
- Zwolnienie musi zostać przekazane do ZUS w formie e-ZLA (co dzieje się automatycznie)
- Pracownik powinien poinformować pracodawcę o chorobie i przekazaniu zwolnienia, np. telefonicznie lub mailowo
- Choroba musi faktycznie uniemożliwiać korzystanie z urlopu – np. jeśli wyjechałeś na urlop zagraniczny i korzystasz z atrakcji, a mimo to uzyskujesz L4, może to wzbudzić wątpliwości ZUS lub pracodawcy
Co dzieje się po zakończeniu zwolnienia lekarskiego?
Po zakończeniu zwolnienia lekarskiego pracownik wraca do pracy lub – jeśli zostały jeszcze niewykorzystane dni urlopowe – może kontynuować urlop, jeżeli wyrazi taką wolę, a pracodawca wyrazi zgodę. Pracodawca ma obowiązek uwzględnić dni niewykorzystanego urlopu w ewidencji i udzielić ich w innym, uzgodnionym terminie.
Warto pamiętać, że urlop wypoczynkowy nie przepada – przysługuje pracownikowi do końca września następnego roku kalendarzowego. Jeśli więc L4 „przerywa” urlop, to pozostałe dni można wykorzystać później.
Urlop bezpłatny a L4 – istotna różnica
Inaczej wygląda sytuacja, gdy przebywasz na urlopie bezpłatnym. W tym przypadku, nie dochodzi do przerwania urlopu z powodu L4, ponieważ urlop bezpłatny nie jest objęty taką samą ochroną jak wypoczynkowy. Podczas urlopu bezpłatnego stosunek pracy jest zawieszony, co oznacza, że pracownik nie jest zobowiązany do świadczenia pracy i nie przysługuje mu wynagrodzenie. L4 nie wpływa więc na przebieg urlopu bezpłatnego i nie powoduje jego przerwania.
Różne rodzaje urlopów i ich zależność od L4
Zwolnienie lekarskie może przerwać wyłącznie te urlopy, które służą wypoczynkowi lub są przyznawane z inicjatywy pracownika. Warto rozróżniać rodzaje urlopów:
- Urlop wypoczynkowy – może zostać przerwany przez L4
- Urlop na żądanie – traktowany jak wypoczynkowy, więc również podlega przerwaniu przez L4
- Urlop bezpłatny – nieprzerywalny przez L4
- Urlop macierzyński, ojcowski, rodzicielski – nieprzerywalne przez L4, ponieważ to odrębne tytuły do nieświadczenia pracy
Najczęstsze pytania i wątpliwości
Czy muszę wracać do pracy po L4, czy mogę kontynuować urlop?
Jeśli zwolnienie lekarskie kończy się przed terminem zakończenia urlopu, a urlop nie został formalnie zakończony, możesz – za zgodą pracodawcy – kontynuować wypoczynek. Jeśli jednak był to ostatni dzień zaplanowanego urlopu, wracasz do pracy.
Czy L4 w czasie urlopu jest płatne?
Tak, za okres L4 przysługuje zasiłek chorobowy (lub wynagrodzenie chorobowe, jeśli to pierwsze dni niezdolności do pracy). Nie otrzymujesz w tym czasie wynagrodzenia za urlop, ponieważ formalnie nie jesteś już na urlopie, lecz na zwolnieniu lekarskim.
Co jeśli pracodawca nie uzna L4 i zaliczy ten czas do urlopu?
Jest to działanie niezgodne z prawem. W takiej sytuacji warto zgłosić się do działu kadr, a jeśli problem nie zostanie rozwiązany – do Państwowej Inspekcji Pracy lub wystąpić na drogę sądową.
Wskazówki dla pracowników
- Zawsze zgłaszaj zwolnienie do pracodawcy – nawet jeśli e-ZLA trafia automatycznie do systemu
- Zachowuj kopie zaświadczeń oraz numer e-ZLA na wypadek wątpliwości
- Pilnuj niewykorzystanych dni urlopowych – masz prawo domagać się ich udzielenia
- Nie obawiaj się korzystać z przysługujących praw – choroba to sytuacja losowa, którą reguluje prawo pracy
